لهستان (به لهستانی: Polska)  کشوری در اروپای خاوری است . جمهوری لهستان کشوری است در مرکز اروپا ، شرق آلمان ، شمال جمهوری چک ، جنوب منطقهٔ کالینینگراد (روسیه) ، جنوب غرب لیتوانی و غرب بلاروس و اوکراین .
قوه مجریه این کشور به ترتیب رئیس جمهور ، نخست وزیر و هیات وزیران است . رئیس جمهور برای مدت ۵ سال انتخاب می‌گردد که حداکثر یک رئیس جمهور می‌تواند دو دوره در این پست خدمت کند .
نام
نام این کشور در بیشتر زبان‌های اروپایی صورتی از پول (Pole) است . در زبان‌ لاتین و برخی زبان‌های اروپای شرقی و خاورمیانه به آن صورتی از «لخ» یا «له» می گویند . لخ یا له از نام قومی می‌آید که حدود بیش از یکهزار سال پیش درسرزمین کنونی لهستان زندگی می‌کرده‌اند و به لخ (lęch) معروف بودند .
به این کشور به لیتوانیایی Lenkija به مجاری Lengyelország به ارمنی Lehastan به ترکی استامبولی Lehistan به فارسی لَهستان یا لفهستان و به رومانیایی Lehia می‌گویند .
تاریخ
لهستان بزرگ در سال ۹۶۶ میلادی توسط میزکوی اول بنا نهاده شد که متعلق به خاندان پیاسْت بود . قبایل جنوبی لهستان ، لهستان کوچک را تشکیل دادند . دو لهستان در سال ۱۰۴۷ میلادی توسط کازیمیر اول با یکدیگر متحد شدند ، لهستان با یک ازدواج سلطنتی در سال ۱۳۸۶ میلادی بین دختر پادشاه لهستان و پسر پادشاه لیتوانی با این کشور ادغام شد . این دولت لهستانی - لیتوانیایی بین قرون ۱۴ تا ۱۶ میلادی به اوج اقتدار خود رسید . این دولت توانست در مقابل قدرت‌های برتر آن زمان مثل شوالیه‌های آلمانی ، توتنی‌ها ، روس‌ها و ترک‌های عثمانی ، موفقیت‌هایی حاصل کند . فقدان یک پادشاهی نیرومند در سده ۱۸ میلادی باعث شد که ابرقدرت‌های آن زمان مثل ، روسیه ، پروس و اتریش بتوانند ، لهستان را سه بار در سالهای ۱۷۷۲، ۱۷۹۲ و ۱۷۹۵ میلادی تجزیه و تقسیم کنند ، از آن پس دوران زوال لهستان آغاز شد .
در سال ۱۹۱۸ و با به حکومت رسیدن مارشال جوزف پیلسودسکی (Marshall Józef Piłsudski) لهستان بار دیگر در اروپا عرض اندام کرد ، در ۱۱ نوامبر ۱۹۱۸ در لهستان یک نظام جمهوری برقرار گردید . در سال ۱۹۱۹، پیانیست و میهن پرست مشهور ، ایگناس پادورسکی (Ignace Paderewski)  نخست وزیر لهستان شد . در سال ۱۹۲۶ پیلسودسکی در یک کودتا قدرت کامل را از آن خود کرد و تا زمان مرگش در ۱۲ می‌۱۹۳۵ در لهستان یک حکومت دیکتاتوری برقرار نمود .
در سال ۱۹۳۴ و پس از جنگ جهانی اول پیمان محرمانهٔ عدم تجاوز بین هیلتر (آلمان) و استالین (شوروی) امضا شد و این دو کشور لهستان را به طور مخفیانه بین خود تقسیم نمودند و با هم قرار گذاشتند که شوروی از شرق و آلمان از غرب لهستان را اشغال کنند ، در ۱ سپتامبر ۱۹۳۹ همین اتفاق هم افتاد و شوروی و آلمان از شرق و غرب لهستان را اشغال کردند ، و معاهدهٔ تقسیم لهستان در ۲۸ سپتامبر ۱۹۳۹ به امضای دو طرف رسید .
والدیسلاو رازکیویس (Władysław Raczkiewicz) رهبر تبعیدی لهستان که به فرانسه تبعید شده بود در تبعید یک حکومت تشکیل داد ، پس از شکست و اشغال فرانسه در سال ۱۹۴۰، رازکیویس به لندن نقل مکان کرد . در ژوئن ۱۹۴۱، ارتش هیلتر با نادیده گرفتن پیمان خود با شوروی به این کشور حمله برد ، در جریان این حمله کلیهٔ خاک لهستان به اشغال نازی‌ها درآمد . در دوران اشغال لهستان ، نازی‌ها تلاش داشتند تا با ریشه‌کنی فرهنگ لهستانی ، فرهنگ نازیستی را جایگزین آن کنند .
دولت در تبعید لهستان در سال ۱۹۴۴ جایگزین حکومت کمونیستی شد که توسط شوروی در لهستان روی کار آمده بود ، آنها پس از آزاد سازی شهر لوبلین واقع در شرق لهستان از دست کمونیست‌های وابسته به شوروی به این شهر رفته و در آنجا «دولت موقت لهستان» را تشکیل دادند . تعدادی از اعضای سابق دولت لهستان در تبعید (لندن) نیز به دولت لوبلین پیوسته و دولت وحدت ملی لهستان را پایه گذاری کردند .
بلافاصله بریتانیا و آمریکا این دولت را به رسمیت شناختند ، در ۲ آگوست ۱۹۴۵ در برلین ، هری ترومن رئیس جمهور آمریکا ، جوزف استالین رهبر شوروی کمونیست و کلمنت آتلی نخست وزیر بریتانیا برای تعیین مرزهای غربی لهستان وارد عمل شدند . آنها امتداد رودهای اودر و نیسه را مرز بین لهستان و غرب تعیین کردند (این مرز سرانجام به وسیلهٔ آلمان غربی در امضای پیمان عدم تجاوز در ۷ دسامبر ۱۹۷۰ پذیرفته شد) .
همچنین دی ۱۶ اگوست ۱۹۴۵ لهستان مرزهای خود را با شوروی تعیین کرد . قانون اساسی جدید در سال ۱۹۵۲ از لهستان یک نظام دموکراتیک خلق که به نوعی تاثیر پذیری از شوروی بود ، ساخت . در سال ۱۹۵۵ لهستان به عضویت پیمان ورشو درآمد و همچنین سیاست خارجی لهستان کاملا مطابق و الگو برداری شده از شوروی بود .
سیاست
والدیسلاو گومولکا (Władysław Gomułka) در سال ۱۹۵۶ به عنوان رهبر حزب کارگران متحد (کمونیست) لهستان انتخاب شد ، او خط فکری استالینیسم را تقبیح نموده و بسیاری از استالینیست‌ها را از کشور اخراج کرد ، گومولکا تلاش کرد روابط خود را با کلیسا بهبود بخشد ، او همچنین بسیاری از مزارع اشترانیققا منحل کرد و مالکیت خصوصی را ترویج نمود .
پس از اضمحلال شوروی سوسیالیست دوران حکومت کمونیست‌ها بر لهستان نیز به پایان رسید . لهستان به همراه چک و مجارستان در سال ۱۹۹۹ به عضویت ناتو درآمد . در آغاز جنگ عراق لهستان همواره یار وفادار آمریکا بود ، لهستان در قالب نیروهای چند ملیتی در عراق ، ۲۰۰ سرباز به این کشور گسیل داشت . در آوریل ۲۰۰۵ لهستان اعلام نمود تا پایان این سال کلیهٔ نظامیان خود مستقر در عراق را از این کشور خارج می‌کند .
در ۱ مارس ۲۰۰۴ میلادی لهستان به اتحادیهٔ اروپا پیوست ، در ۲ مه همین سال لسزاک میلر (Leszek Miller) از سمت خود استعفا داد ، زیرا محبوبیت او به علت فساد گسترده و افسار گسیخته و همچنین ادامهٔ آشفتگی اقتصادی این کشور به کمتر از ۱۰ ٪ رسیده بود ، مارک بلکا وزیر پیشین دارایی لهستان جایگزین او شد . در ۲۳ دسامبر ۲۰۰۵ لچ کاسزینسکی (Lech Kaczyński) از حزب محافظه کار رئیس جمهور جدید لهستان معرفی و جایگزین آلکساندر کواسنیوسکی (Aleksander Kwaśniewski) از حزب کمونیست شد ، کازیمیرز مارسینکیویسز (Kazimierz Marcinkiewicz) نیز به سمت نخست وزیر منصوب شد .
در ژوئیه ۲۰۰۶ رئیس جمهور لهستان ، نخست وزیر مارسینکیویسز را برکنار و برادر دو قلوی خود ، یاروسلاو کاسزینسکی (Jarosław Kaczyński)  که رهبر حزب قانون و عدالت بود را به عنوان نخست وزیر جدید لهستان منصوب کرد . یاروسلاو ، نخست وزیر به علت داشتن حمایت برادرش که رئیس جمهور بود از هیچ اعمال خلافی فرو گذار نکرد و این امر دست او را برای اختلاس‌های کلان اقتصادی باز گذاشت ، رسوایی‌های اقتصادی بی شماری که یاروسلاو در طی دوران نخست وزیری اش مرتکب شد ، پارلمان لهستان را وادار کرد که دیگر سکوت نکند ، همچنین او نام حزبش «قانون و عدالت» را نیز با اعمال خلاف قانونش زیر سوال برده بود .
پارلمان سرانجام در آوریل ۲۰۰۷ رای به عدم صلاحیت یاروسلاو کاسزینسکی داد ، این بار برادرش نیز نتوانست کاری برایش انجام دهد ، رئیس جمهور لچ کاسزینسکی در سپتامبر ۲۰۰۷ حکم عزل همزادش را صادر نمود ، و در نوامبر ۲۰۰۷ دونالد توسک (Donald Tusk) را به عنوان نخست وزیر جدید لهستان انتخاب کرد .
امروزه مهمترین دغدغهٔ سیاست خارجی لهستان برپایی سامانهٔ دفاع ضد موشکی آمریکا در خاک این کشور است که با مخالفت شدید روسیه همراه شده ‌است .
نوع حکومت لهستان ، جمهوری چندحزبی است که دارای دو مجلس قانون‌گذاری است . از دسامبر ۲۰۰۵، رئیس جمهور کشور ، لخ کاچینسکی ، و نخست وزیر آن ، دونالد توسک است .
جغرافیا
پایتخت لهستان شهر ورشو  (Warsaw)، با جمعیت ۱٫۷۰۷٫۹۸۱ نفری (طبق سرشماری سال۲۰۰۸) بزرگترین شهر این کشور محسوب می‌شود . این کشور دارای قدمت تاریخی است .
مساحت آن ۳۱۲۶۸۵ کیلومتر مربع است که در رده شصت و هشتم کشورهای جهان قرار می‌گیرد . در سال ۱۹۹۷ جمعیتی بالغ بر ۳۸۸۰۲۰۰۰ نفر را دارا بود که بدین ترتیب در رده بیست و نهم کشورهای جهان قرار می‌گرفت .
از مهمترین شهرهای لهستان می‌توان به ، ووج ۷۹۰ هزار نفر ، کراکوف ۷۵۸ هزار نفر ، وروسواو ۶۴۰ هزار نفر ، پوزنان ۵۷۸ هزار نفر ، گدانسک ۴۶۱ هزار نفر ، ووج ، اشچچین ، کاتوویتسا اشاره کرد .
جنوب لهستان را کوه‌های کارپات در بر گرفته‌اند ، رودهای اودر (Oder) و نیسه (Neisse) هم نیز در غرب لهستان جریان دارند ، از جمله رودهای مهم لهستان می‌توان به ، ویستولا (Vistula)، وارتا (Warta) و باگ (Bug) اشاره کرد که نقش مهمی در تجارت لهستان ایفا می‌کنند . بلندترین نقطهٔ لهستان ، کوه ریسی (Rysy) با ارتفاع ۲۴۹۹ متر می‌باشد که در جنوب لهستان و هم مرز با اسلوواکی در میان کوهستان کارپات قرار دارد .